Bez względu na to, czy pływasz rekreacyjnie po jeziorach, żeglujesz po morzu czy korzystasz z motorówki na weekendowe wypady – wyposażenie bezpieczeństwa na łodzi nie jest sprawą uznaniową. To obowiązek wynikający zarówno z rozsądku, jak i przepisów prawa.
Wielu właścicieli jednostek pływających – zwłaszcza początkujących – nie zdaje sobie sprawy, co tak naprawdę musi znajdować się na pokładzie. Ten artykuł odpowiada na pytanie „Co muszę mieć, żeby wypłynąć legalnie i bezpiecznie?”.
Co mówią przepisy?
W Polsce kwestie wyposażenia łodzi regulują m.in. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 5 kwietnia 2016 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej. Zakres obowiązkowego wyposażenia zależy od rodzaju jednostki, jej długości oraz akwenu, po którym się porusza. Inaczej przygotujemy jacht morski, a inaczej łódź motorową na wodach śródlądowych.
Poniżej przedstawiamy najczęściej wymagane elementy – te, które każdy odpowiedzialny armator powinien mieć na pokładzie.
Kamizelki ratunkowe i asekuracyjne
Podstawą wyposażenia każdej łodzi są kamizelki ratunkowe – w ilości odpowiadającej liczbie osób na pokładzie. W przypadku łodzi śródlądowych dopuszczalne są również kamizelki asekuracyjne, ale na morzu wymagane są wyłącznie ratunkowe. Każda kamizelka musi mieć odpowiedni wypór (minimum 100 N dla dorosłych) oraz być dopasowana do wagi użytkownika.
W sklepie żeglarskim znajdziesz modele klasyczne, samopompujące się (automatyczne) oraz specjalistyczne – np. dla dzieci, psów czy osób pływających w warunkach regatowych.
Koło ratunkowe
Na każdej jednostce pływającej powinno znajdować się co najmniej jedno koło ratunkowe. Musi być łatwo dostępne i odpowiednio zamocowane – najlepiej w miejscu widocznym i szybkim do zrzucenia. W niektórych przypadkach obowiązkowe jest także koło z liną i światłem samoczynnym (szczególnie na jachtach morskich).
Środki sygnalizacji
W zależności od akwenu i typu jednostki, przepisy mogą wymagać posiadania sygnałów świetlnych, dźwiękowych lub rakiet. W praktyce każda łódź powinna być wyposażona w:
- gwizdek lub klakson (do sygnalizacji dźwiękowej),
- latarkę – najlepiej wodoodporną, działającą również jako światło awaryjne,
- środki sygnałowe – np. flary lub światła ręczne (na akwenach morskich).
Apteczka pierwszej pomocy
Chociaż jej posiadanie nie zawsze jest wymagane prawnie, apteczka na pokładzie to absolutna konieczność. Warto zadbać o jej kompletność i aktualność – opatrunki, środki dezynfekujące, środki przeciwbólowe, plastry, rękawiczki jednorazowe. Apteczka powinna być łatwo dostępna i odpowiednio zabezpieczona przed wilgocią.
Gaśnica
Dla jednostek wyposażonych w silnik (szczególnie motorówek) gaśnica jest obowiązkowa. Musi mieć odpowiednią pojemność, aktualne badanie techniczne i być umieszczona w miejscu umożliwiającym szybki dostęp. Warto również wiedzieć, jak jej używać – w stresie każda sekunda ma znaczenie.
Kotwica i lina
W wielu przypadkach kotwica nie jest wymagana przepisami, ale jej brak może być poważnym błędem. W sytuacji awaryjnej, gdy trzeba zatrzymać łódź w miejscu, np. przy awarii napędu, kotwica z odpowiednią liną może okazać się niezbędna. To jeden z tych elementów, które lepiej mieć i nie użyć, niż nie mieć wtedy, gdy są potrzebne.
Pompka, czerpak, wiadro
W jednostkach mniejszych – szczególnie tych bez zautomatyzowanego systemu odpompowywania wody – przepisy wymagają posiadania pompek ręcznych, wiader lub czerpaków. To podstawowe środki do usuwania nadmiaru wody z kadłuba w razie przecieku lub silnych opadów.
Dokumenty i oznaczenia
Na pokładzie powinna znajdować się dokumentacja jednostki (rejestracja, polisa OC, uprawnienia sternika – jeśli są wymagane). Łódź musi być również odpowiednio oznakowana – numerem rejestracyjnym lub nazwą, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Bezpieczeństwo na łodzi zaczyna się od przygotowania. Nawet jeśli pływasz tylko po jeziorze i tylko w dobrej pogodzie, musisz być gotowy na sytuacje awaryjne. Pamiętaj, że podczas kontroli na wodzie brak wymaganego wyposażenia może skończyć się mandatem – ale dużo gorszym skutkiem może być brak możliwości udzielenia pomocy komuś z załogi.
W dobrze zaopatrzonym sklepie żeglarskim znajdziesz nie tylko obowiązkowe elementy bezpieczeństwa, ale też produkty, które po prostu warto mieć: noże ratunkowe, lampy nawigacyjne, środki sygnalizacyjne czy pływające linki holownicze.
Jeśli nie masz pewności, co dokładnie powinno znaleźć się na Twojej łodzi – zapytaj. Lepiej przygotować się zawczasu, niż uczyć się na własnych błędach.
